Maatwerk jeugd gecontracteerd             -/- € 2.350.000
Op basis van de huidige inzichten, schatten we in dat het jeugdhulpgebruik in 2020 gaat stijgen en zonder aanvullende maatregelen verder zal stijgen.  Deze ontwikkeling wordt ook erkend door het Rijk, daarom zijn  vanwege deze volumestijging, incidenteel (2019 tot en met 2021) extra  middelen voor jeugdhulp beschikbaar gesteld in de meicirculaire 2019. Voor maatwerk jeugd gecontracteerd betekent dit een forse stijging. Voor 2020 houden we rekening met extra kosten van € 2.350.000.
Deze ontwikkeling wordt niet getemperd door demografisch ontwikkelingen in onze gemeente, het aantal jeugdigen is de afgelopen jaren namelijk stabiel gebleven. Daarnaast is de jeugdwet op onderdelen (denk aan pleegzorg en gezinshuizen) verruimd zodat jeugdigen in plaats van tot 18, tot 21 jaar op deze onderdelen van jeugdhulp gebruik kunnen maken.  
Om de kosten voor gecontracteerd maatwerk jeugdzorg ZIN terug te dringen, hebben wij voor 2021 een financiële opgave ingeboekt van 7,5% op het budget ZIN en vanaf 2022 een financiële opgave van 10%.
De zoekrichtingen voor deze opgave liggen voornamelijk in nieuwe contracteringen (aanbesteding 2021) en herijking beleid.

Hulp bij het huishouden                -/- € 1.833.000
De kosten voor hulp bij het huishouden stijgen  in 2020 en verder door wetgeving en CAO- afspraken. Binnen de CAO-VVT (Verpleging, Verzorging, Thuiszorg) is een  nieuwe loonschaal  ingevoerd en zijn meerjarige afspraken gemaakt over loonstijging. Dit betreft meer dan de reguliere loon-prijs-ontwikkeling.
Uitgaande van een stabiel volume van 298.500 uren betekent dit voor 2020 en verder een stijging van € 1.833.000 ten opzichte van de begroting 2019. (waar nog exclusief loon- en prijscompensatie was begroot).

Verwerking loon/prijs/volume indexering sociaal domein (cf. VoRap 2019)    -/- € 1.760.000
De gemeente ontvangt in 2019 nog eenmalig een meerjarige compensatie voor prijs-/loonstijgingen voor de per 1 januari jl. in de algemene uitkering geïntegreerde onderdelen van het Sociaal Domein. Deze benodigde (structurele) loon- prijscompensatie is reeds in de VoRap 2019 vermeldt en wordt via deze begrotingswijziging effectief verwerkt. Via het gemeentefonds is hiervoor compensatie ontvangen. Deze compensatie is als onderdeel van de ontwikkelingen gemeentefonds verwerkt.

WSW                      -/- € 1.368.000
De begroting van het product Wsw is aangepast vanuit het vertrekpunt dat  de uitvoering van de Wsw een wettelijke taak is, die deels door het rijk wordt gesubsidieerd en deels uit bedrijfsexploitatie en aanvullende middelen moet worden gefinancierd. Op basis van de aldus gehanteerde Prijs maal Hoeveelheid (pxq) – systematiek, hebben we voor de periode vanaf 2020 de realistisch verwachte uitgaven op het product Wsw berekend op basis van de meest recente inzichten in de verwachte volumeontwikkeling. De verwachte loonstijging voor 2020 wordt begroot (€ 331.376) en de vergoeding voor deze loonstijgingen ontvangt de gemeente via de algemene uitkering.

Begeleiding individueel                -/- € 691.000
Wmo Begeleiding Individueel (BGI) laat in de 1e helft van 2019 een stijgende lijn zien die naar verwachting einde 2019 gaat stabiliseren. Het budget 2020 is op deze verwachting gebaseerd. De stijging is het gevolg van een versnelde uitstroom uit met name Beschermd Wonen. Onze inwoners wonen zo veel en zo lang als mogelijk zelfstandig in de wijk, met de passende ondersteuning gericht op verhoging of behoud van zelfredzaamheid. Binnen de maatwerkvoorziening BGI is dit ook op afschaling en uitstroom gericht. Zorgaanbieders BGI werken hiertoe samen in de sociale basis.
We streven ernaar om een beweging op gang te brengen naar de sociale basis (afschaling). Vanaf 2021 wordt in het kader van de aanbesteding van de sociale basis een voorgenomen verschuiving naar het voorliggend veld gerealiseerd waarbij een beoogde besparing op Begeleiding Individueel van € 200.000 dient te worden gerealiseerd.

BUIG                      -/- € 540.000
Voor de kosten van de BUIG zijn we uitgegaan van een volume van gemiddeld 2.760 cliënten en gemiddelde kosten van een uitkering van € 15.000 voor een jaar. De raming voor het bijstandsvolume is gebaseerd op de veronderstelling dat dit in 2020 constant kan worden gehouden. Vanwege de mogelijke afkoeling van de conjunctuur verwachten we dat de dalende trend van 2018 en 2019 niet verder kan worden  doorgezet. Daarnaast vallen onder de BUIG ook de loonkostensubsidies die we verstrekken voor werkzoekenden met een lagere loonwaarde. Dit bedrag laat een stijgende trend zien die we voor 2020 doortrekken. We constateren dat een gedegen en intensieve sturing een positieve invloed heeft op de resultaten.

Exploitatiekosten renovatie Zwembad de Wisselslag    -/- € 419.000
Zie toelichting bij het voorstel Nieuwbouw zwembad, onder investeringen programma 1.

Jeugdbescherming/jeugdreclassering          -/- € 305.000
Voor wat betreft deze vorm van jeugdzorg geldt ook dat de kosten stijgend zijn. Dit wordt veroorzaakt door:

1. De nieuwe kostprijssystematiek  leidt tot € 235.000 meerkosten. Daarnaast leidt aanpassing van de vastgestelde verdeelsleutel tot € 20.000 meerkosten.
2. Gelet op het aantal onderzoeken van de Raad voor de Kinderbescherming wordt een extra instroom voorzien die doorwerkt in 2020. De kostenstijging o.b.v. een hogere instroom in 2019 was € 100.000, dit wordt ook voorzien voor 2020.
3. Voor gecertificeerde instellingen (GI's) buiten de regio is een bedrag van € 100.000 gereserveerd (structureel). Hoewel instroom onvoorspelbaar is, is op basis van gemiddelde trajectprijzen en aantal trajecten een aframing naar € 50.000 realistisch.

Totaal per saldo een stijging van € 305.000.

Kostprijsverhogende BTW Sport             -/- € 228.000
Om sport en beweging te stimuleren konden gemeenten, sportverenigingen en sportstichtingen de btw die aan hen in rekening wordt gebracht in aftrek brengen. Dit recht op aftrek is met ingang van 1 januari 2019 vervallen en leidt dus tot een structurele kostenverhoging voor ons als gemeente. Via de SPUK regeling kunnen we zeer waarschijnlijk wel een deel van deze verhoging compenseren. Vooralsnog gaan we uit van 12% compensatie via de SPUK, hetgeen per saldo tot een  verhoging van € 228.000 leidt.

Eigen bijdragen Wmo                -/- € 197.000
De invoering van het abonnementstarief leidt tot een neerwaartse bijstelling van de verwachte Eigen Bijdrage Wmo. Vanaf 2020 gaan we uit van een begrote Eigen Bijdrage van € 1.116.500, wat leidt tot een verlaging van onze inkomsten van € 197.000.

PGB Wmo                   -/- € 196.000
Op basis van de huidige inzichten worden de budgetten PGB's gebaseerd op de realisatiecijfers 2018. Wel wordt voorgesteld om, kijkend naar de ontwikkeling in de markt, ook hier een index van 2,38% (OVA-percentage) toe te passen. Per saldo leidt dit tot hogere lasten van € 196.000.

Begroting Veilig Thuis                -/- € 173.000
Per 1 januari 2019 zijn de wettelijke taken van Veilig Thuis uitgebreid. Veilig Thuis heeft meer capaciteit nodig om de wettelijke taken adequaat uit te kunnen voeren. De subsidieaanvraag voor 2020 is € 660.000 hoger dan voor 2019. De middelen die de centrumgemeente extra ontvangt voor de financiering van de uitbreiding zijn niet toereikend en komen voor rekening van de 14 gemeenten van Noord- en Midden-Limburg. De kosten worden op basis van de gebruikelijke verdeelsleutel verdeeld.
Als gevolg van een beperkt aantal herschikkingen resteert een begrotingsvoorstel van € 173.000 voor Venlo.
Maatwerk jeugd niet gecontracteerd          -/- € 169.000
 Op basis van de huidige inzichten en de prognose 2019 wordt een volumestijging verwacht die ook in het niet-gecontracteerde aanbod doorwerkt. Ook wordt van een tariefstijging (indexatie van 2,38%, voorlopig percentage OVA 2020) toegepast welke in lijn is met de indexatie binnen het andere maatwerkaanbod Jeugd (en Wmo). In totaal gaat het om een structurele stijging van € 169.000.

Invoering nieuwe wet GGZ             -/- € 141.000
Met ingang van 1 januari 2020 treedt de Wet verplichte GGZ (WvGGZ) in werking. Deze wet vervangt de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). Een belangrijke verandering is dat de BOPZ met name verplichte opname regelde en dat de WvGGZ verplichte zorg regelt waarin opname, maar ook ambulante zorg verplicht gesteld kan worden.
Vanuit de algemene uitkering is met ingang van 2020 structureel € 141.000 beschikbaar gesteld. Om te voldoen aan deze wettelijke verplichting is de verwachting dat we dit bedrag minimaal nodig hebben voor de uitvoering van deze activiteiten.

Vervallen begrote inkomsten extra inzet werkcoaches ten behoeve van Venray                      -/- € 134.000
Diverse collega's werken in Venray. In 2016/2017 is er extra inzet van personeel geweest en is dit extra gefactureerd, naast de reguliere beheersvergoeding die Venray aan Venlo betaalt. Vanaf 2018 is hier geen sprake meer van. De kosten nu aan Venray factureren, betekent dat ze dubbel gaan betalen en dat is niet de bedoeling.

Statushouders - taal en voorbereiding Inburgeringswet       -/- € 118.000
De gemeente krijgt in 2021 de regie op de nieuwe inburgering. Dit is een wettelijke taak. Het rijk maakt de financiering van het nieuwe stelsel afhankelijk van de door de gemeente behaalde resultaten.
De nieuwe inburgering is anders en meer omvattend dan het huidige stelsel. Om er zeker van te zijn dat wij deze wettelijke taak goed uit kunnen voeren bereiden wij ons in 2019 en 2020 hier op voor. Wij doen dit door samen met de samenwerkende inburgeringsaanbieders een pilot uit te voeren waarin wij de nieuwe taken gaan inrichten zoals de verhoogde taaleis, het opstellen van persoonlijke ontwikkelingsplannen, het ontzorgen van statushouders en het uitwerken van drie nieuwe leerroutes. Zoals genoemd in de meicirculaire 2019 ontvangt de gemeente hiervoor middelen in 2019 en 2020 (€ 118.000 per jaar).
Tarieven Sport                   -/- € 118.000
De gemeenteraad heeft bij de begrotingsbehandeling 2019 in november 2018 besloten de sporttarieven 2019 niet te verhogen. Dat resulteert erin dat in twee jaar (in plaats van drie jaar) de tarieven voor zowel binnen- als buitensport naar een dekkingspercentage van 20% zouden gaan (in 2020 17,5% en in 2021 20%). In de begrotingen van 2020 en 2021 is rekening gehouden met een meeropbrengst van sporttarieven van respectievelijk € 200.000 en € 300.000.
In de analyse “Sporttarieven gemeente Venlo” is een analyse gemaakt van de gemeentelijke sporttarieven die verenigingen in rekening worden gebracht. De vergelijking is gemaakt met referentiegemeenten, met de regiogemeenten en alle gemeenten die deelnemen aan de VSG-monitor.
Het voorstel was om niet in twee maar in drie stappen de tarieven te verhogen. Deze optie dekt de eerste twee jaar incidenteel niet de in de meerjarenbegroting opgenomen bezuiniging. Vanaf het derde jaar structureel wel.
Voor de binnensport zou dit betekenen dat in 2020 het tarief naar 15% gaat, in 2021 naar 17,5% en in 2022 naar 20%. Voor buitensporttarieven betekent dit een verhoging van 20% in 2020, 22,5% in 2021 en 25% in 2022. Ook hier was drie jaar aangehouden om verenigingen de kans te geven om de samenwerking ook daadwerkelijk gestalte te geven en de tijd te hebben om hun financiën op orde te krijgen. De beoogde extra verhoging van de sporttarieven wordt voor het jaar 2020 incidenteel niet doorgevoerd. Het incidenteel financieel nadeel van € 83.000 wordt gedekt door maatregelen binnen de budgetten sport, indien dit niet mogelijk is binnen programma 1: ‘Gezond en actief Venlo’.

Regionale jeugdzorg                -/- € 100.000
Als gevolg van de wijziging van de verdeelsleutel voor de kosten van de regionale jeugdzorg en de indexering wordt een structurele stijging van de kosten verwacht van € 100.000.

Wmo hulpmiddelen
Bij de begroting 2019 is besloten om vanaf 2021 het Krediet Wmo hulpmiddelen te beëindigen. Deze middelen zijn vanaf dat moment opgenomen in de exploitatie. De verwachting was dat dit binnen de financiële opgave vanaf 2021 haalbaar zou zijn.
De huidige financiële opgave laat het beëindigen van het krediet niet toe binnen de huidige exploitatie. Daarom wordt voorgesteld om het krediet niet per 2021, maar op een later nog te bepalen moment te beëindigen.

Toegang Sociale Wijkteams                € 300.000
Momenteel werken we met wijkteams waarvan de teamleden veelal in dienst zijn van onze ketenpartners. Wij zijn van plan te gaan werken met wijkteams waarvan de teamleden het merendeel in dienst zijn van onze gemeente. Voordelen zijn de goedkopere loonkosten, centrale sturing op opleidingen en aanverwante kosten e.d.
Participatie                      € 356.000
De afgelopen jaren zagen we binnen de arbeidsmarktregio Noord-Limburg veel kansen op werk ontstaan. Inmiddels weten de bedrijven de weg naar het werkgeversservicepunt goed te vinden. We zetten in op het arbeidspotentieel van de regio: iedereen met arbeidsvermogen gaat aan het werk. We zien echter dat de werkzoekenden in de bijstand een steeds grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Het gevolg is dat er meer inzet nodig is om iemand werkfit te krijgen en te begeleiden richting arbeidsmarkt. Door slim om te gaan met het inzetten van instrumenten en door bijvoorbeeld het anders organiseren van jobcoaching, kan toch een voordeel gerealiseerd worden van € 356.000.

Armoedebeleid en schuldhulpverlening             € 529.000
Als gevolg van de langjarige economische voorspoed neemt het aantal armen in Nederland af. Minder mensen zijn afhankelijk van een uitkering en daarnaast is het gemiddelde inkomen toegenomen (waardoor op basis van de huidige in het beleid opgenomen inkomensgrenzen, een kleiner aantal huishoudens in aanmerking komt voor ondersteuning). Het aantal bijstandsuitkeringen is in de periode januari 2017 t/m maart 2019 gedaald van 3.290 naar 2.950 (-10,3%) en de verwachting is dat deze daling zich in 2019 verder doorzet.

Op grond hiervan achten wij, zonder aanpassing van het beleid en dus enkel op basis van de hiervoor geschetste ontwikkeling, een daling van 10% realistisch. Mogelijk betekent dit dat een versnelde herindicatie/ inkomenstoetsing nodig is. Daarnaast is voor het najaar 2019 een audit armoedebeleid voorzien.

We plukken de vruchten van ons eigen beleid, dat succesvol is. Er vindt nu een autonome aanpassing plaats op de gerealiseerde cijfers. We volgen de ontwikkelingen en stellen die bij wanneer dat nodig is waarmee we tevens zorgdragen dat het budget toereikend blijft aan de vraag. (niemand valt ‘buiten de boot’).

Bijstelling sociaal domein                € 1.300.000
Voor het totale programma Gezond & Actief is een bezuinigingsopgave van € 1.300.000 gesteld. Deze zal de komende tijd vorm en inhoud moeten krijgen. Er is voor alle wettelijke opgaven realistisch begroot, dus binnen deze budgetten is het niet realistisch om deze opgave vorm te geven. De zoekrichting voor deze opgave zal voornamelijk liggen in heel kritisch kijken naar alle taakvelden die niet wettelijk zijn en mogelijke bijstellingen binnen vigerend beleid.
Realistische begroting beschermd wonen             € 3.359.000
De doordecentralisatie van de verantwoordelijkheid en middelen van beschermd wonen en maatschappelijke opvang zijn van grote invloed op de begroting. Op basis van het ‘akkoord’ dat op 5 juli jl. is gesloten tussen het Rijk en de VNG, hebben wij een zo goed mogelijke inschatting gemaakt van de inkomsten en kosten voor de periode vanaf 2021. Er is in de begroting uitgegaan van een scenario waarbij de doordecentralisatie van maatschappelijke opvang niet in de komende programmaperiode (2020-2023) zal plaatsvinden. Wat het effect van de mogelijke opsplitsing van regio’s met ingang van 2021 hierop is, kunnen wij nu nog niet inschatten. Verder zijn wij er voor beschermd wonen van uitgegaan dat de doordecentralisatie niet met ingang van 2021 maar met ingang van 2022 (met een ingroeipad van tien jaar) zal plaatsvinden. Wat het effect van de mogelijke opsplitsing van regio’s met ingang van 2021 hierop is, kunnen wij nu ook nog niet inschatten.

Begrotingsvoorstellen < € 100.000
Tot slot zijn er diverse kleine begrotingsvoorstellen (<100.000-) gesaldeerd opgenomen in dit programma. Dit betreft hoofdzakelijk de volgende voorstellen:

- Producten Maatschappelijke opvang (- € 65.000). Bij het product bescherm wonen is de aankomende doordecentralisatie toegelicht.
- Opvang slachtoffers huiselijke geweld zonder verblijfstatus. (taakuitbreiding)
- Verhoging leeftijdsgrenzen gezinshuizen. (taakuitbreiding)
- Impuls kansrijke start. (taakuitbreiding)
- Krachtige aanpak gelijke kansen basisschool Mikado in Vastenavondkamp
- BBZ (minder uitgaven)
- Omnibuzz (minder uitgaven)
- Jobcoaching in eigen beheer (positief resultaat van € 75.000)